رفع تحریم‌های نفتی ایران «تقریبا» محال است

رفع تحریم‌های نفتی ایران «تقریبا» محال است

آینده شفاف تحریم‌ها در سایه دکترین اقتصادی و امنیتی آمریکا

 تحریم نفتی ایران برای آمریکا منفعت اقتصادی دارد

‏

31-Mar-21

مرکز پژوهش های مجلس ضمن تاکید بر اینکه بررسی دکترین اقتصادی و امنیتی آمریکا نشان می دهد این چشم‌انداز که ایران، رفع تحریم به‌معنای واقعی کلمه و نه فقط بر روی کاغذ را تجربه کرده و متعاقب آن، گشایش در اقتصاد کشورمان پدید خواهد آمد بسیار بعید است، اعلام کرد: اقتصاد آمریکا از محل تحریم نفت ایران، کسب منفعت کرده است.

بررسی دقیق اسناد امنیتی ـ نظامی آمریکا نشان می‌‌دهد بخشی از اقدامات امنیتی ـ نظامی که در دوره ترامپ انجام شد در راستای استراتژی کلی این کشور بوده و اقدامات آمریکا در این زمینه، نه از دوره ترامپ، بلکه از دوره اوباما آغاز شده بود. با توجه به مطالب فوق در ادامه نخست به بررسی پارادایم اقتصادی ـ تجاری حاکم بر دستگاه حاکمه ایالات ‌متحده آمریکا پرداخته و سپس سیاست امنیت ملی آمریکا و جایگاه منطقه غرب آسیا در آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. درنهایت نیز به برخی نکات مهم که در تحلیل آینده تحریم‌‌ها باید مورد توجه قرار گیرد، اشاره خواهد شد. گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره این موضوع در ادامه آمده است:

*تحریم به آمریکا کمک کرد تا بازار صادراتی نفت ایران را راحت‌‌تر تصاحب کند

در چنین شرایطی، اقدام آمریکا به خروج از برجام و وضع مجدد تحریم‌های ایران را می‌توان هم‌راستا با سیاست تجاری آمریکا ارزیابی کرد. با وضع تحریم به‌ویژه در بخش نفت و گاز، آمریکا بازار صادراتی نفت و گاز ایران را تصاحب نمود. درواقع در چند سال اخیر، آمریکا خود به صادرکننده نفت و گاز بدل شده و در این میان، تحریم ایران فرصتی را برای آمریکا پدید آورد که راحت‌‌تر بازارهای صادراتی ایران را تسخیر کند. گزاره فوق در نمودارهای زیر نمایان است.

آمریکا تبدیل به رقیبی جدی علیه صادرات نفت و گاز ایران شده است

همان‌طور که در نمودار فوق نمایان است ایالت‌های مختلفی از آمریکا در زمینه تولید گاز و نفت فعال هستند و از صادرات این محصولات منتفع می‌‌شوند. برخی از این ایالت‌ها نقش مهمی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایفا می‌‌کنند و به‌نظر می‌آید که از رفع تحریم‌‌های ایران و به‌تبع، افزایش صادرات نفت و گاز ایران متضرر خواهند شد و این گزاره مهم مورد توجه تیم بایدن نیز قرار خواهد گرفت. در حال حاضر مسلم است که آمریکا تبدیل به رقیبی جدی علیه صادرات نفت و گاز ایران شده و این مسئله فارغ از محتوای توافق برجام، بر نحوه اجرای آن سایه خواهد انداخت.

*رفع تحریم‌های نفتی ایران «تقریبا» محال است

مرکز پژوهش‌های کنگره آمریکا در گزارشی به‌صراحت اذعان می‌کند که جهت‌گیری سیاست خارجی ایالات ‌متحده (به‌طور خاص سیاست‌های تحریمی) علیه اقتصادهای نفتی تحت تحریم (ایران، ونزوئلا و روسیه) اعم از افزایش فشارها یا کاهش آنها، واجد تأثیرات قابل ‌توجهی بر عرضه و قیمت جهانی نفت بوده و ازاین‌رو، حتماً بر عملکرد بخش نفت آمریکا اثرگذار خواهد بود. این گزارش، در ادامه با تمرکز بر تحریم‌های نفتی ایران (به‌عنوان سنگین‌ترین تحریم نفتی جهان) می‌نویسد: «کاهش، تعلیق یا لغو تحریم‌های نفتی ایران، بسته به زمان اجرا و همچنین برپایه این فرض که رفع تحریم‌ نفت ایران، زمینه را برای ورود روزانه یک الی دو میلیون بشکه نفت به بازار جهانی فراهم می‌کند می‌تواند باعث شکل‌گیری فشار رو به پایین بر قیمت جهانی نفت شود... نزول قابل توجه قیمت‌ها، بسته به میزان کاهش و مدت زمان آن، منجربه کاهش سطح تولید نفت ایالات ‌متحده شده و شرایط بغرنجی برای بخش نفت این کشور ایجاد خواهد کرد». این گزارش در ادامه نتیجه‌گیری می‌کند که پیاده‌سازی هر سیاست و اقدامی در مورد تحریم‌های نفتی ایران (اعم از تثبیت یا تعلیق) باید با نظرداشت بازار جهانی نفت و با توجه به وضعیت شرکت‌های آمریکایی تولیدکننده نفت صورت پذیرید. (Brown, 2020, pp. 30-31)